Posted by 
Azərbaycan Prezidenti və xanımı Quba Soyqırımı Memorial Kompleksinin açılışında iştirak ediblər
Bu gün Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Quba rayon mərkəzində Quba Soyqırımı Memorial Kompleksinin açılışı olmuşdur.
Heydər Əliyev Fondundan Trend-ə bildiriblər ki, açılış mərasimində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva iştirak etmişdir.
Xatirə Kompleksi 1918-ci ildə bolşevik-erməni silahlı dəstələrinin Azərbaycan torpaqlarında həyata keçirdikləri kütləvi qırgınlar nəticəsində həlak olan on minlərlə azərbaycanlının xatirəsinə ucaldılmışdır.
Azərbaycan tarixinə XX əsrin ən faciəli soyqırımlarından biri kimi daxil olan qanlı faciədə bolşevik-erməni silahlı dəstələri Bakı, Quba, Şamaxı, Göyçay, Cavad, Salyan, Qarabağ, Zəngəzur, Naxçıvan, Lənkəran, Gəncə və digər bölgələrdə kütləvi qətliamlar törətmiş, mindən artıq kənd yandırılmış və dagıdılmışdır.
1918-ci ilin aprel-may aylarında yalnız Quba qəzasında 167 kənd tamamilə dagıdılmış, Quba şəhəri talanlara və yangınlara məruz qalmış, qəzanın müsəlman və qismən də yəhudi əhalisi kütləvi şəkildə qətlə yetirilmişdir.
2007-ci ildə Quba şəhərində aparılan tikinti işləri zamanı təsadüfən aşkar edilən kütləvi məzarlıq 1918-ci ilin may ayında Qubada ermənilər tərəfindən törədilmiş soyqırımın əyani sübutu olmuşdur.
Erməni millətçilərinin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını və təcavüz siyasətini, qanlı cinayətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq, gələcək nəsillərin milli yaddaşını qorumaq və soyqırım qurbanlarının xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev 30 dekabr 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə Quba şəhərində “Soyqırım Memorial Kompleksi”nin yaradılmasına qərar vermişdir.
Qubada aşkar edilən kütləvi məzarlığın yanında ucaldılan kompleksdə 2012-2013-cü illərdə aparılan inşaat işləri artıq yekunlaşmış, Memorial Kompleksdə tarixi sənəd və faktlar əsasında zəngin muzey yaradılmışdır.
Abidə üç hissədən: sivriuclu bıçaqları xatırladan iki konstruksiya-giriş və çıxışdan, mərkəzində qara xatirə daşı yerləşən əsas zaldan ibarətdir. Abidə bütövlükdə brutto-betondan hazırlanmış, faciə qurbanlarının xatirəsinə matəm sükutunu təcəssüm etdirmək məqsədilə layihədə hər hansı bəzəkdən imtina edilmişdir. Abidənin iti ucları şiddətli ağrını təcəssüm etdirir. İti ucların yerin altından üzə çıxması həqiqəti gizlətməyin mümkünsüz oldugundan xəbər verir.
Abidə-muzeyin ekspozisiyasında 1918-ci il mart-iyul aylarında Bakı quberniyasının 5 qəzasında – Bakı, Şamaxı, Quba, Cavad və Göyçayda müsəlman əhalinin soyqırımı tarixi öz əksini tapmışdır.
19 bölmədən ibarət muzey ekspozisiyası Azərbaycan, rus və ingilis dillərində təqdim olunur. Ekspozisiya 1918-ci il hadisələri ərəfəsində dinc Quba həyatını əks etdirən foto-şəkillərlə başlayır. Burada qədim Quba həyatını, dinc yanaşı yaşayan azərbaycanlı, ləzgi, yəhudi və digər xalqların nümayəndələrini, müxtəlif sosial təbəqələrə aid insanları əks etdirən şəkillər sərgilənir.
Ekspozisiya unikal arxiv sənədləri ilə zəngindir. 1918-ci il qanlı hadisələrindən sonra cinayəti tədqiq etmək üçün Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Fövqəladə Təhqiqat Komissiyası yaratmaq barədə qərarı və komissiyanın sənədləri, 1918 -1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazisini əks etdirən xüsusi məzmunlu xəritə, ümummilli lider Heydər Əliyevin soyqırım haqqında sərəncamı təqdim olunur.
Müxtəlif qəzalarda baş verən soyqırımlar zamanı kütləvi şəkildə qəddarlıqla öldürülmüş insanların əksəriyyəti yandırıldığı, dənizə, quyulara atıldığı üçün dəfn edilmədiyindən faciə qurbanlarının xatirəsinə zalın mərkəzində qara mərmər daş ucaldılmışdır.
Muzeydə hər bir qəzanın tarixi faciəsi ayrı-ayrı bölmələrdə zəngin foto, arxiv sənədləri, statistik məlumat və diaqramlarla verilir. Bütün informasiya üç dildə, hər bölmənin qarşısında quraşdırılan elektron məlumat bazasında öz əksini tapmışdır.
Quba soyqırımını əks etdirən sənədli film zalda davamlı olaraq nümayiş olunur. Ekspozisiyanı müasir incəsənət nümunəsi-nəhəng metal lövhə üzərində əks olunmuş insan sifətləri tamamlayır. Bu, tarixin qan yaddaşına hopan hadisələrə bu günün baxışı, çagdaş dövrün münasibəti kimi dəyərləndirilir.
Zalın çıxışı 1918-ci ildə Qafqaz İslam Ordusu tərəfindən Bakının azad edilməsini əks etdirən foto-şəkillərlə tamamlanır.
Muzey Kompleksinin ərazisində məlumat mərkəzi, zəngin kitabxana, kompyuterlərlə təmin olunmuş oxu zalı fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın dövlət rəmzi olan üçrəngli bayrağımız kompleksin ərazisində ucaldılmışdır.
Muzey kompleksini ziyarət etdikdən sonra Quba ictimaiyyəti qarşısında çıxış edən Prezident İlham Əliyev XX yüzillikdə Azərbaycan xalqına qarşı törədilən soyqırım aktlarından, tarixi faktlardan, bu gün dinamik inkişaf edən Azərbaycanın uğurlu gələcəyindən danışmışdır.
Geniş həyətyanı sahədə Qubanın rəmzi olan alma ağaclarından ibarət bağ salınmışdır. Açılış mərasimində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva soyqırım qurbanlarının xatirəsinə ehtiram əlaməti olaraq alma agacları əkmişlər.
Heydər Əliyev Fondu tərəfindən 1918-ci ildə Azərbaycan qəzalarında baş verən soyqırımı tarixi faktlarla əks etdirən 16 adda, üç dildə buklet, 4 adda, üç dildə kitab nəşr edilmişdir.
